Jaarstukken 2018

Programmaverantwoording

Stimuleren economische ontwikkeling in Breda

Wat wilden we bereiken?

De groei van werkgelegenheid is ons belangrijkste economische doel. We willen voor een brede groep Bredanaars, hoog en minder hoog opgeleid, economische impulsen en meer werkgelegenheid. We stimuleren de werkgelegenheid en zetten in op ondernemerschap en innovatie in combinatie met een aantal aanjagers: internationalisering, toegepaste technologie, creativiteit en beleving.

Een belangrijk doel voor de komende jaren is een aantrekkelijk vestigingsklimaat van internationale allure. Met zichtbaar resultaat als nieuwe bedrijven die zich in Breda vestigen, groeiende werkgelegenheid en internationale export van producten en diensten van in Breda gevestigde bedrijven.

We willen dat Breda een aantrekkelijk vestigingsklimaat heeft, waar ondernemers zich ondersteund voelen en vrij om te ondernemen. Dat levert nieuwe startende bedrijven en doorgroei van bestaande bedrijven. We willen een verbinder zijn tussen kennisinstellingen en bedrijven, met als doel nieuwe kennis en technologie voor ontwikkeling en groei van bedrijven. Breda moet een hot spot worden voor creatieve bedrijven die, samen met andere sectoren, aanzetten tot vernieuwing.

We gaan Breda positioneren als stad van beleving, op een onderscheidende en nieuwe manier. De binnenstad is de levendige, historische én technologisch vooruitstrevende etalage en economische motor. Zo willen we bereiken dat de binnenstad aantrekt.

Dat brengt een aantal randvoorwaarden met zich mee, zoals een vestigingsklimaat met een aantrekkelijke  woon- en leefomgeving. Maar ook een bereikbare stad die werkt aan reductie van files en een goede (internationale) bereikbaarheid.

Wat hebben we bereikt?

Breda profiteert volop van de economische groei. De werkgelegenheid voor de Breda op 1 april 2018 bedraagt 106.549. Ten opzichte van de cijfers van 2017 (104.739 personen) is dit een stijging van bijna 1,8%. De sectoren (Overige) zakelijke dienstverlening (+8,6%), Bouwnijverheid (+6,8%), Informatie en communicatie (+4%) kennen de grootste stijging van werkgelegenheid ten opzichte van 2017. Het aantal vestigingen in Breda is op 1 april 2018 gelijk aan 18.778. Dit is een stijging van 5,9% ten opzichte van het aantal vestigingen op 1 april 2017 (17.726).

Breda investeert volop in een aantrekkelijker vestigingsklimaat. Via de ondernemerspeiling wordt de ontwikkeling hierin gemeten. Het ondernemersklimaat wordt in 2018 beoordeeld met een 6,9 en het vestigingsklimaat met een 7,4. In vergelijking met de peiling in 2016 is het rapportcijfers voor het vestigingsklimaat significant gestegen. Ook de dienstverlening door de gemeente scoort met een 6,7 beduidend hoger dan de 6,1 in de vorige meting.  

Wat wilden we hiervoor doen?

In 2018 geven we een aantal impulsen om dit te bereiken. We versterken acquisitie en accountmanagement. We richten ons niet alleen op het binnenhalen van nieuwe (internationale) vestigers, maar ook op het behoud en groei van bestaande bedrijven. We werken nauw samen met REWIN en BOM. De taken van de NV BrIM gaan naar de gemeentelijke organisatie. Resterende middelen uit de NV gaan in een investeringsfonds voor groeiende bedrijven.

In 2018 zijn er voor ondernemers een investeringsfonds, een subsidieregeling voor werkgelegenheidstimulering (Economische Impuls) en een regeling voor ruimtelijke aanpassingen (FONS.) Dit in aanvulling en samenwerking met regelingen van de Provincie en BOM.

We gaan ondernemerschap stimuleren met het reguliere programma Business Coach Breda en met een nieuw te ontwikkelen aanpak voor (door)groei van ondernemers. Als verbinder zetten we sterk in op clusters waar bedrijfsleven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties uit de regio samen kansen onderzoeken. We benoemen een aantal kansrijke clusters voor het toepassen van nieuwe kennis, ondernemerschap en internationalisering. Er is ruimte voor proeftuinen, initiatieven en experimenten. De stad als living lab voor nieuwe technologische concepten, die liefst in Breda bedacht of ontwikkeld zijn. We passen ze zelf ook toe in onze smart city projecten. Samen met de creatieve sector werken we aan bundeling van krachten, talentontwikkeling en behoud, nieuwe toepassingen laten zien en kruisbestuiving met andere sectoren.

De afgelopen periode hebben we flink geïnvesteerd in ontwikkelingen in de binnenstad. De nieuwe aanpak van citymarketing, in combinatie met erfgoed, geeft het aantal bezoekers een extra impuls. Een nieuwe organisatie voor citymarketing richt zich op marketing en profilering, naast een deel van de oude VVV taken (gastvrijheid en promotie). De organisatie, een duurzame samenwerking tussen publieke en private partijen,  zorgt voor meer bezoekers, meer bestedingen en nieuwe investeringen. De organisatie heeft een coöperatief model, waardoor partijen echt samen optrekken.

Het erfgoed in onze binnenstad heeft een grote aantrekkelijkheid en waarde, die we verder gaan benutten. De Grote Kerk is duurzaam verlicht, maar we zijn nog niet klaar. We zetten de schijnwerpers op bijzondere gebouwen en monumenten, wat bijdraagt aan de aantrekkingskracht van de binnenstad. Naast de Grote Kerk willen we projecties op het stadhuis en het Stedelijk Museum aanlichten. We verlichten ook enkele bruggen.  

Smart Mobility is belangrijk voor de bereikbaarheid en economische aantrekkelijkheid van stad en dorpen. Bijvoorbeeld met innovatieve oplossingen in verkeersregelinstallaties of via apps. We dagen de markt uit om met vernieuwende ideeën te komen voor betere doorstroming van verkeer. We vragen kennisinstellingen en leveranciers naar oplossingen met de nieuwste technieken, die we eerst in een proeftuin gaan toepassen.  

Wat hebben we ervoor gedaan?

In 2018 is conform het coalitieakkoord gestart met de ontwikkeling van een economisch kompas (visie) voor de Gemeente Breda. Doel is de economie van Breda toekomst klaar te maken en verder te stimuleren. Hieronder volgt een korte terugkoppeling op de 5 strategische thema’s voor economie.

Ondernemen
Een groot deel van groei van werkgelegenheid komt door de doorontwikkeling van bestaande Bredase bedrijven. Daarnaast is er toenemende en aanhoudende interesse voor Breda als vestigingslocatie. De meeste aanvragen voor bedrijfslocaties zijn van lokale en regionale bedrijven en ondernemers. Ook (inter)nationale bedrijven hebben interesse in Breda als vestigingslocatie.  
Specifiek is er een toename van de vraag naar grote logistieke locaties.
Daarnaast is veel vraag naar moderne kantorenlocaties, graag nabij CS met voldoende parkeerruimte en aansluiting op hoogwaardig OV. Dit sluit ook aan bij de ontwikkeling van en interesse in multi-tennant locaties en flexibel in te richten en te gebruiken werklocaties. Merkbaar is ook dat de beslissingstermijnen voor investeringen (in vestigingen) oplopen. Bedrijven kiezen voor het verlengen van bestaande huurcontracten en alternatieve oplossingen.  
De verkoop van gronden op Rithmeesterpark verloopt voorspoedig. 50% van de gronden hier is verkocht of gereserveerd. Door de grote vraag is het aanbod van gronden schaars. Ingezet wordt op ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen.   
Het ondernemersteam is verder geprofessionaliseerd, verzwaard op de onderdelen internationale acquisitie en accountmanagement en meer zichtbaar/vindbaar geworden voor ondernemers.

Er zijn diverse stimuleringsprogramma’s uitgevoerd, zoals het succesvolle programma businesscoach. We kennen ook het programma subsidie stimuleringsregeling. Het aantal aanvragen voor deze subsidie is voldoende, echter zijn er maar enkelen die aan de voorwaarden voldoen. Dit verklaart een licht positief financieel resultaat van € 200.000 die reeds voorspeld was in de Berap. De regeling wordt begin 2019 geëvalueerd.
Daarnaast zijn er diverse bijdragen geleverd aan seminars, kwalitatieve netwerken en awards uitreikingen, vanuit het triple helix gedachtegoed.  

Human Capital
Vanuit economie wordt vooral de werkgeverskant van de arbeidsmarkt bezien. Er ligt een nauwe samenwerking met participatie en onderwijs, die elders hun resultaten beschrijven.

Innovatie
Het programma Smart City is het afgelopen jaar nadrukkelijker benoemd binnen Breda. Tevens is het programma Digitalisering opgestart. Er zijn diverse projecten afgerond, maar ook investeringen in hardware gedaan die dit jaar tot aanzienlijke resultaten gaan leiden. Deze investeringen zijn gedaan binnen de thema’s (1) meten is weten, inzet sensoriek (2) ontwikkeling digitale infrastructuur Breda en (3) de uitvoering in living labs. Binnen de gebieden binnenstad en mobiliteit zijn diverse projecten uitgevoerd en verbindingen gelegd met lokale, Provinciale, Nationale en Europese netwerken. Zo zijn in 2018 voorbereidingen gedaan om in 2019 tot uitrol in glasvezel te komen. Door een betere samenwerking en informatie-uitwisseling tussen afdelingen worden multidisciplinaire projecten en uitdagingen uitgewerkt.

Vestigingsklimaat
De Gemeente Breda zet in op het verhogen van de organisatiegraad van winkelgebieden met als doel het verbeteren van de economische positie van deze gebieden en het versterken van de publiek-private samenwerking. Het oprichten van BIZ-gebieden levert een structurele financiering op om de gezamenlijk geformuleerde plannen uit te voeren. Specifiek voor de binnenstad van Breda is de ambitie van de Stichting Ondernemersfonds Breda om alle pandeigenaren in het werkingsgebied van het fonds, organisatorisch en financieel te betrekken bij de uitvoering van het Meerjarenplan 2019-2023. Het gezamenlijke doel is om meer bezoekers te trekken die meer besteden, langer blijven en vaker terugkomen.

Bezoekersstad
De Stichting Citymarketing Organisatie Breda (CMO) is oktober 2017 opgericht. Februari 2018 heeft de gemeenteraad ingestemd met de financiering voor de CMO. De CMO voert de voormalige taakopdrachten van de VVV (gastheerschap), het Toeristisch Fonds (arrangementen en productontwikkeling) en de nieuwe taakopdracht citymarketing uit. Voor het uitvoeren van deze taken is een meerjaren uitvoeringsovereenkomst met de gemeente afgesloten.   
Sinds eind 2018 is gebleken dat er een stijgende tendens is in de vraag van organisatoren om een financiële bijdrage van de gemeente. Het evenementenbeleid is in 2017 vastgesteld. Een van de doelstellingen was een einde te maken aan de ondoorzichtige compensatieregelingen  voor leges en de dienstverlening door de gemeente (onder andere beschikbaar stellen Stadhuis, dranghekken, afvalverwijdering en dergelijke). De afspraak was dat deze kosten voortaan worden doorbelast aan de organisatoren. Ook is gebleken dat het organiseren van een evenement steeds meer geld kost. Het niet meer om niet beschikbaar stellen van dranghekken en de toenemende veiligheidseisen leiden ertoe dat meer organisatoren in financiële problemen komen en daardoor een groter beroep op de gemeente gaan doen. Ze vragen dus meer subsidie aan, terwijl de gemeente minder subsidie te verstrekken heeft.  
In 2018 was dit nog niet zichtbaar, er waren minder evenementen die om subsidie vroegen. Om bovengenoemde redenen wordt gevraagd om de resterende middelen uit 2018 over te hevelen naar 2019 om zo de verhoogde vraag gedeeltelijk te kunnen opvangen.
De ervaringen met het nieuwe beleid worden meegenomen in de totale evaluatie van het evenementenbeleid dat in Q4 2019 aan de gemeenteraad wordt aangeboden.

Wat was de uitdaging?

Werkgelegenheid

Aantal werkzame personen in Breda

Bron indicator:

Vestigingenregister

Meeteenheid:

Aantal

Realisatie
2016

Realisatie
2017

Streefwaarde
2018

Realisatie
2018

Streefwaarde
2019

Werkgelegenheid

99.376

101.902

103900

106.549

105000

Aantal banen per 1.000 inwoners

Aantal banen per 1.000 inwoners tussen de 15 en 65 jaar

Bron indicator:

www.waarstaatjegemeente.nl

Meeteenheid:

Aantal per 1.000

Realisatie
2016

Realisatie
2017

Streefwaarde
2018

Realisatie
2018

Streefwaarde
2019

Aantal banen per 1.000 inwoners

730

754

761

Dit is een landelijke verplichte indicator.
VNG-KING rapporteert deze indicatoren op de website www.waarstaatjegemeente.nl

Toeristisch werkklimaat

Aantal banen in recreatie en toerisme per 1.000 inwoners tussen 15 en 64 jaar

Bron indicator:

www.waarstaatjegemeente.nl

Meeteenheid:

Aantal per 1.000

Realisatie
2016

Realisatie
2017

Streefwaarde
2018

Realisatie
2018

Streefwaarde
2019

Toeristisch werkklimaat

45

47

48

Dit is een verplichte indicator.
VNG-KING rapporteert deze indicatoren op de website www.waarstaatjegemeente.nl

Ondernemingsklimaat

Waardering van het ondernemersklimaat door Bredase ondernemers

Bron indicator:

O&I Ondernemerspeiling

Meeteenheid:

Score tussen 1 en 10

Realisatie
2016

Realisatie
2017

Streefwaarde
2018

Realisatie
2018

Streefwaarde
2019

Ondernemingsklimaat

6

6,5

7

6,5

De indicator wordt alleen gemeten in de even jaren.

Aandeel laagopgeleiden

Aandeel van de beroepsbevolking met een laag onderwijsniveau

Bron indicator:

CBS

Meeteenheid:

%

Realisatie
2016

Realisatie
2017

Streefwaarde
2018

Realisatie
2018

Streefwaarde
2019

Aandeel laagopgeleiden

20

20%

20%

VNG-KING rapporteert deze indicatoren op de website www.waarstaatjegemeente.nl
Het is onduidelijk wanneer de realisatiecijfers van 2017 en 2018 bekend worden.

Achterliggende documenten

1. Stimuleren economische ontwikkeling in Breda

Naam document

Soort document

Jaar

Maand

Voorjaarsnota 2017 (Economische groei)

Kaderstellend

2017

mei

Structuurvisie Bedrijventerreinen Breda 2020

Kaderstellend

2008

Kantorennota Breda 2020

Kaderstellend

ga terug