Alle kinderen kunnen gezond en veilig opgroeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen deelnemen aan de samenleving. Ouders zijn hiervoor eerst verantwoordelijk, de overheid komt in beeld als dit niet vanzelf gaat. Dan moeten hulpverleners snel, goed en op maat functioneren om kinderen en hun ouders te begeleiden, behandelen en beschermen.

Ook laagdrempelige activiteiten dichtbij kinderen en jongeren in de buurt helpen bij een goede ontwikkeling van onze jeugd. Een stevige samenwerking tussen onderwijs, sport, opvoedondersteuning, cultuur en maatschappelijk werk is een must. De thematafel Opgroeien zet hierop in.

Onze ambitie is dat we samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen werken aan een stad waar het goed wonen, werken en leven is. Daarom is betrokkenheid van kinderen, jongeren en hun ouders belangrijk. Door hen te betrekken bij de vraagstukken van Breda, leggen we de basis voor maatschappelijke betrokkenheid op latere leeftijd.

Bovendien verdienen alle kinderen en jongeren een fijne woonomgeving. Door met hen in gesprek te gaan halen we op hoe we het fysieke en sociale aanbod in Breda voor hen passend kunnen maken. We zijn met in gesprek met elkaar over de uitvoering van de jeugdhulp en we betrekken kinderen en jongeren bijvoorbeeld bij de kindercultuurnacht en de Missing Chapter Foundation. Hun kijk op die onderwerpen verrijkt de stad. We doen dit alles onder de noemer kindvriendelijke stad.

We stimuleren dat jongeren meer bewegen en gezond eten. Zo streven we naar een gezond gewicht onder jongeren. We gebruiken het JOGG-netwerk voor activiteiten en versterken van bestaande initiatieven. We zetten in 2018 in op water drinken en gezonde voeding en hebben speciale aandacht voor ouderparticipatie.

In de Strategische Onderwijsagenda maakten we afspraken met alle partners in het onderwijs, om kinderen nauwlettend te volgen in het kader van ‘Een leven lang leren en onbegrensd ontdekken’ . Op Taal en Techniek hebben we per jaarschijf concrete uitvoeringsafspraken gemaakt om de onderschreven ambitie te behalen. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt in de strategische onderwijsagenda om meer aandacht te geven aan brede ontwikkeling van kinderen en de opdracht aan het onderwijs meer gepersonaliseerd onderwijs te geven, maatwerk per leerling zowel in het passend onderwijs als regulier onderwijs.

Er zijn trends te ontdekken waaronder opwaartse druk in schoolkeuze/niveau met consequenties voor in-en uitstroom. VMBO merkt dit in sterke daling van inschrijving in eerste leerjaar. Dit heeft ook consequenties voor MBO. Een andere trend is de internationalisering met onder andere de ontwikkeling van meertalig onderwijs in het reguliere onderwijs naast de internationale school. Er zijn pilots gestart in de reguliere kinderopvang en het basisonderwijs.

Naast de ambities verwoord in de begroting voor 2018, was 2018 ook het jaar waarin evident duidelijk werd dat ook Gemeente Breda een forse uitdaging had in het beteugelen van de uitgaven voor specialistische jeugdhulp. Net als bij veel andere gemeenten ontstond het inzicht dat er aanpassingen nodig waren in de manier waarop de toegang tot specialistische jeugdhulp is georganiseerd en dat de werking van het stelsel van (met name ambulante) specialistische jeugdhulp beter doorgrond moest worden teneinde de juiste beheersmaatregelen te kunnen nemen. Het Actieplan Jeugd 2019 - 2020 dat eind 2018 tot stand kwam bevat een aantal maatregelen die meer grip en beheersing gaan bewerkstellingen. Zo werken we aan een duurzaam jeugdstelsel waarin de beschikbare jeugdhulp terecht komt bij de jeugdigen en gezinnen die dit het hardst nodig hebben. Er wordt gewerkt aan een nieuw Jeugdbeleid 2019 - 2023 waar onze ambities op jeugd voor de komende 4 jaar beschreven staan.
In het Actieplan Jeugd 2019 - 2020, vastgesteld in december 2018, worden de stappen benoemd om meer grip te krijgen op het functioneren van belangrijke onderdelen van ons jeugdhulpverleningsstelsel. Voorbeelden: maatregelen gericht op de verbetering van de toegang en ambulante specialistische jeugdhulp.

De stedelijke partners op het gebied van voorschoolse educatie en onderwijs hebben aan de Thematafel Breda Leert inhoudelijk afstemming gezocht. Het sturingskader Breda Doet is leidend. De samenwerking heeft geleid tot een gezamenlijk inhoudelijk plan 2019 - 2020. Enkele thema’s: ontwikkeling taalbeheersing bij kinderen, doorgaande leerlijnen, schakelmomenten tussen organisaties, laaggeletterdheid en dergelijke. Ook de Thematafels Breda Aan de slag en Breda Opgroeien zijn tot een Gezamenlijk plan 2019 - 2020 gekomen. Hier komen thema’s als tegengaan voortijdig schoolverlaten, opgroeien en dergelijke aan de orde.

Er heeft een evaluatie plaats gevonden van de Strategische Onderwijs Agenda 2015 - 2019, waarin de resultaten van de volgende thema’s worden benoemd: voorschoolse periode, primair & voortgezet onderwijs (onbegrensd ontdekken / brede ontwikkeling), mbo & hbo (versterking logistiek, maintenance, bio-based). Diverse thema’s dragen bij aan het versterken van het voorliggend veld. Momenteel wordt samen met het onderwijsveld gewerkt aan een nieuwe Strategische Onderwijs Agenda Breda.

Breda heeft een Participatiecoach aangesteld om jongeren die niet meer naar school willen of kunnen, te helpen zelfredzamer te worden, onder andere met toeleiding naar werk. Deze aanpak is effectief gebleken en wordt voor 2019 gecontinueerd.

De regionale samenwerking op het gebied van het tegengaan van voortijdig schoolverlaten is ondergebracht bij de GR RBL (Regionaal Bureau Leerplicht). De sub-regionale samenwerking is verstevigd door middel van een Overleg niveau2-gemeenten, zodat een nog intensievere inhoudelijke beleidsafstemming mogelijk wordt.

Om ouders en kinderen met vragen eerder te zien, zorgen we voor voldoende oren en ogen in de wijk. Jeugd en ouders met een hulpvraag krijgen ondersteuning dichtbij huis door professionals van CJG Breda. Is er meer nodig, dan zetten we specialistische hulp in. Door versterking van het lokale jeugdveld, focus op preventie en doorontwikkeling van CJG Breda zetten we in op minder gebruik van specialistische jeugdhulp en afname van (de duur van) jeugdbeschermingsmaatregelen op lange termijn.

In 2017 is er onderzoek gedaan naar de werking, de doorloop- en wachttijden in de Veiligheidsketen Jeugd.
Naar aanleiding van dit onderzoek en de urgentie om kwetsbare gezinnen sneller en efficiënter de benodigde hulp te bieden en meer garanties op veiligheid te bieden, starten de regio’s Midden- en West-Brabant gezamenlijk een programma, in samenspraak met de ministeries van V&J en VWS en betrokken organisaties in de keten.

Er is verband tussen medisch, geestelijk, psychosociaal en sociaaleconomisch welbevinden van mensen. Dat vraagt om integrale hulpverlening op meerdere terreinen. Zo maken we werk van de “doorgaande hulpverleningslijn 16-27 jaar”, evalueren we de inzet van ziekenhuis CJG-ers en zetten we in op de samenwerking met huis- en jeugdartsen.

West-Brabant West en West-Brabant-Oost, waar Breda bij hoort, zijn in 2015 begonnen met de Transformatiemonitor Jeugd. De derde monitor is in 2017 opgeleverd en de monitor over 2017 komt begin 2018. Daarnaast ontwikkelen we gezamenlijk een kwaliteitsmonitor Toegang en Jeugdhulp om de kwaliteit van de toegang en de geleverde jeugdhulp te meten.

In het kader van de kindvriendelijke stad leggen we de focus op ‘Op pad en ontmoeten in de wijk’ en ‘Vrije tijd en talenten’. We gaan verder met het netwerk van leerlingenraden, The missing Chapter Foundation, herijking van speel-, sport- en ontmoetingsplekken, een kinder belevingskaart voor Belcrum en de versterking van de samenwerking met (sport-) verenigingen.

Er wordt extra taalaanbod voor jonge kinderen, volwassenen en nieuwkomers aangeboden. De ouderbetrokkenheid wordt vergroot door extra programma’s met en door ouders op de vroeg- en voorscholen. Passend Onderwijs voor elk kind is het uitgangspunt. Onderwijs op maat, aanvullende afspraken tussen onderwijs en jeugdhulp in de regionale samenwerkingsverbanden om dit te realiseren. Innovaties om leven lang leren te kunnen realiseren en de ambitie om te komen tot gepersonaliseerd onderwijs waar te maken. Innovaties zoals No Isolation zijn gestart om kinderen die tijdelijk uitvallen op school door ziekte betrokken te houden bij klasgenoten en gebeurtenissen in en om school om terugkeer te vergemakkelijken.

In 2018 is de doorontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in de steigers gezet. Met behoud van het goede zijn, samen met de samenwerkingspartners van het CJG, concrete verbetermogelijkheden vertaald in een doorontwikkelingstraject dat zijn beslag krijgt in 2019.

In 2018 is er in regionaal verband (West-Brabant Oost), samen met de regio’s West-Brabant West, Zeeland en Hart van Brabant en met de betrokken partners uit de veiligheidsketen gewerkt aan een gezamenlijke bestuursopdracht. Deze bestuursopdracht heeft als voornaamste doel de doorlooptijden in de veiligheidsketen te halveren, de wachttijden in de jeugdbeschermingsketen terug te dringen en gezamenlijke oordeelsvorming te stimuleren.

De inzet van ziekenhuis CJG’ers wordt als waardevol gezien en de continuïteit van inzet van deze functie is gewaarborgd. In 2018 zijn de eerste gesprekken gevoerd met huisartsen (koepels) als voorbereiding op een plan van aanpak dat in 2019 wordt opgesteld en uitgevoerd.

In 2018 is een managementinformatiesysteem tot stand gebracht dat ons veel inzicht en kennis oplevert over de inzet van met name specialistische jeugdhulp. Op basis van de informatie uit dit systeem wordt een monitor ontwikkeld dat aan de raad zal worden voorgelegd. Het gaat dan vooral om informatie over de soorten van jeugdhulp die worden ingezet, de duur en de omvang ervan. In het Actieplan Jeugd 2019 - 2020 dat eind 2018 het licht zag en maatregelen benoemt die meer grip en beheersing op het stelsel van jeugdhulp moeten opleveren, wordt ook aandacht besteed voor de daadwerkelijke kwaliteit van de jeugdhulp. Dit onderwerp wordt verder ter hand genomen in 2019. Het gehele Actieplan is voorzien van een monitor die gevoed wordt met informatie uit het genoemde managementinformatiesysteem en periodiek ter inzage met de raad wordt gedeeld.

Het leerlingenvervoer verwacht een tekort van € 240.000.

Het aantal leerlingen dat met groot busvervoer en taxibusjes naar school gebracht wordt, is in 2018 toegenomen. In 2018 zijn gesprekken gevoerd met de betrokken scholen en de vervoerders met als doel de groeiende problematiek het hoofd te bieden. De overschrijding is verder het gevolg van jaarlijkse indexering, hogere brandstofkosten (diesel), hogere personeelskosten en groei van het aantal leerlingen in het speciaal basisonderwijs. Het deel van de overschrijding wordt veroorzaakt door explosieve groei van het aantal leerlingen bij de eerste opvang anderstaligen van 53 naar 97 in de periode augustus-december 2018. Dit onderwijsaanbod is bedoeld als tussenjaar ten behoeve van beheersing van de Nederlandse taal, om daarna door te kunnen stromen naar regulier onderwijs. Naast de nieuwkomers, is er een groeiende groep kinderen van expats die de eerste opvang anderstaligen binnenstroomt.

De raad heeft het Actieplan 2019 - 2021 Taal & Laaggeletterdheid 18+ vastgesteld.

In het Gezamenlijk plan Thematafel Breda Leert 2017 - 2018 zijn afspraken gemaakt om de voor- en vroegschoolse educatie te versterken, samen te werken met het primair onderwijs, doorgaande leerlijnen te realiseren en dergelijke.

De partners voorschoolse educatie, primair en voortgezet onderwijs aan de Thematafel Breda Leert rekening houden met de financiële consequenties van de aanpassing van de rijksvergoeding Onderwijs Achterstandenbeleid.

In het kader van kindvriendelijke stad hebben we verschillende speel-, sport- en ontmoetingsplekken gerealiseerd samen met kinderen en jongeren. Ook hebben leerlingenraden van verschillende scholen samen met Young Impact een maatschappelijke challenge bedacht en uitgevoerd. De kinderbelevingskaart voor de Belcrum is opgeleverd. Er is een kindertrendrede ontwikkeld, en hebben we samengewerkt met de Missing Chapter Foundation. In 2018 is de basis gelegd voor een herijking van kindvriendelijke stad onder de noemer van de Toekomststoel, met daarbij de invulling van burgerschap zoals genoemd in coalitieakkoord Lef & Liefde. De Toekomststoel is het symbool van meedoen, meedenken en meebeslissen van jeugd over hun eigen toekomst en de toekomst van de stad.